Fosfor – właściwości, działanie i występowanie fosforu

Fosfor jest składnikiem, który w organizmie człowieka pełni bardzo ważną rolę. Pozwala on na prawidłowe funkcjonowanie, gdyż w bezpośredni sposób wpływa na wytwarzanie energii ale także rozwój organizmu. Pozwala na zachowanie równowagi kwasowo-zasadowej, co sprawia, że wszelkie ubytki tego składnika mogą okazać się niebezpieczne dla życia. Fosfor pełni również dużą rolę jeśli chodzi o wykrywanie niektórych chorób, gdyż jego stężenie może wskazywać na określone dolegliwości. Chcąc cieszyć się dobrym samopoczuciem oraz zdrowiem dobrze jest wprowadzić ten składnik do swojej codziennej diety.

Fosfor – jakie funkcje pełni w organizmie

Fosfor w organizmie jest bardzo ważny jeśli chodzi o funkcjonowanie całego organizmu. Wynika to z faktu, że bierze udział w wielu procesach takich jak budowanie kości, zębów czy tkanek miękkich. Jeśli chodzi o jego występowanie to znajduje się on w jądrach komórkowych. Fosfor właściwości decyduje o skuteczności procesów metabolicznych ale także ma wpływ na bodźce nerwowe.

Fosfor we krwi powinien występować na poziomie około 1% masy ciała co oznacza, że dla każdego człowieka będzie to inna wartość. Jeśli chodzi o największe pokłady fosforu to są one zlokalizowane w zębach i kościach, co pokazuje jak duże znaczenie ma jego obecność dla tych części ciała. Do najważniejszych funkcji fosforu w ciele zaliczyć można:

Fosfor nieorganiczny stanowi składnik, który buduje nasze kości oraz zęby dlatego jego obecność będzie bardzo ważna nie tylko dla dorosłych ale także dzieci
Fosfor decyduje także o energii, gdyż wpływa na jej produkcję, jest odpowiedzialny za tworzenie oraz jej przechowywanie w postaci cząsteczek ATP
Fosfor właściwości to również element DNA oraz RNA, gdzie jest odpowiedzialny za przechowywanie oraz przenoszenie informacji zapisanej w genotypie
Gospodarka enzymatyczna to kolejny aspekt, w którym fosfor okazuje sie potrzebny, gdyż pozwala na zachodzenie wielu reakcji biochemicznych w naszym ciele.

Kto potrzebuje w diecie najwięcej fosforu?

Fosfor w diecie powinien się znaleźć u każdego człowieka z racji tego jak wiele funkcji on pełni. Jego braki mogą okazać się problematyczne, gdyż może wystąpić szereg różnych dolegliwości czy także mogą zacząć rozwijać się choroby. Istnieje także grupa osób, u których fosfor w pożywieniu powinien znajdować się w większej ilości. Są to następujące przypadki:

Dzieci oraz młodzież – w ich przypadku fosfor norma powinna być nieco większa co jest bezpośrednio związane z dynamicznym rozwojem, a także dojrzewaniem. Organizm potrzebuje wówczas więcej tego składnika tak aby mogło dojść do poprawnego rozwoju kości oraz tkanek
Osoby dorosłe potrzebują fosforu jako codzienne uzupełnienie diety, gdyż wciąż w organizmie dochodzi do zmian w systemie kostnym
Kobiety w ciąży – jest to bardzo logiczne, że kobiety potrzebują więcej fosforu w diecie, gdyż muszą dostarczać go zarówno sobie jak również rozwijającemu się płodowi. To samo tyczy się kobiet karmiących piersią, które również powinny zwrócić uwagę na podaż fosfor w diecie.

W jaki sposób objawia się niedobór fosforu?

Niedobór jakiegokolwiek składnika w diecie prędzej czy później da objawy, dzięki którym będzie można wprowadzić odpowiednią terapię. Tak dzieje się również jeśli fosfor niedobór nastąpi. W przypadku tego pierwiastka do ubytków dochodzi dość rzadko, gdyż znajduje się on w wielu artykułach spożywczych więc nawet przy ograniczonej diecie jego norma powinna zostać osiągnięta.

Dodatkowo zbyt mała ilość jest rekompensowana, gdyż składnik ten pobierany jest z kości. Do najczęstszych przypadków, w których fosfor w organizmie jest zbyt mały to osoby, które piją dużo alkoholu. Również niektóre choroby czy leczenie pozajelitowe może doprowadzić do spadku tego składnika w organizmie. Efektem takiego zjawiska jest znaczne osłabienie zarówno mięśni, kości, częstsze infekcje, a także krzywicę, która dotyka dzieci.

Jakie są przyczyny niedoboru fosforu w diecie?

Fosfor z racji swojej powszechności i częstego występowania w różnych artykułach spożywczych ma małe tendencje do niedoborów. Dodatkowo ludzki organizm nie ma trudności z jego przyswajaniem. Osoby nadużywające alkoholu, a także osoby borykające się z problemami z przewodem pokarmowym mogą mieć problem z przyswajalnością. Niedobór fosforu może dotknąć również osoby, które cierpią z powodu przewlekłych biegunek czy wymiotów jednak w tym przypadku jest to problem tymczasowy. Chcąc mieć pewność, że w naszym organizmie znajduje się wystarczająca ilość tego składnika dobrze jest regularnie wykonywać badania w tym kierunku i w razie potrzeby wprowadzać ewentualne zmiany w diecie.

Fosfor nadmiar – kogo może dotknąć?

Fosfor nadmiar, z racji, że w pożywieniu jest on dostępny w sporych ilościach może zdarzać się okazjonalnie. W takich sytuacjach należy wiedzieć, że w przypadku prawidłowego poziomu innych składników, głównie wapnia oraz witaminy D nie będzie to zjawisko niebezpieczne. Przy nieprawidłowych poziomach tych pierwiastków nadmiar fosforu będzie skutkować zmniejszonym poziomem wapnia we krwi.

Problematyczne może być to również ze względu na utrudnione przyjmowanie innych składników. Organizm z nadmiarem fosforu będzie radził sobie poprzez wymuszanie wymiotów czy biegunkę. Niemniej jednak może dojść do sytuacji, w której utrudnione zostanie funkcjonowanie nerek. W takich przypadkach kluczowe będzie dość szybkie wprowadzenie diety, która to będzie minimalizowała ilość tego składnika w diecie.

Co powoduje, że fosforu w organizmie jest za dużo?

Pierwszym winowajcą tego, że fosfor nieorganiczny nadmiar występuje w zbyt dużej ilości to oczywiście dieta. Fosfor występuje w wielu produktach, a także znaleźć go można w żywności przetworzonej, która to jest chętnie wybierana przez wiele osób. Przyczyn nadmiaru fosforu można szukać również u osób, u których doszło do sporych uszkodzeń w organizmie, kwasicy, a także u osób po nadmiernym wysiłku fizycznym. Osoby zmagające się z niewydolnością nerek również będą miały problem z nadmiarem tego składnika.

Fosfor organiczny – charakterystyka

Fosfor organiczny to jeden z dostępnych fosforów w diecie. Jeśli chodzi o jego źródła to będą to przede wszystkim ryby, mięso oraz produkty mleczne. Osoby będące na diecie wegetariańskiej również nie powinny mieć trudności z odnalezieniem w produktach tego składnika. Będą to głównie produkty zbożowe ale także rośliny strączkowe. Ten rodzaj fosforu przyswaja się bardzo łatwo do organizmu, bo z przewodu pokarmowego będzie trafiało około 50% do reszty organizmu.

Fosfor nieorganiczny

Fosfor nieorganiczny to kolejny rodzaj fosforu z jakim można spotkać się w żywności. W tym przypadku jednak jest to produkt, który dodawany jest na etapie przygotowania produktów spożywczych. Jego przyswajalność również jest większa, a znaleźć go można przede wszystkim w produktach przetworzonych takich jak napoje gazowane czy sery. Oznacza to, że tego typu składnik w diecie nie będzie aż tak pożądany jak fosfor organiczny z racji wpływu na funkcjonowanie organizmu. Przetworzona żywność nie jest czymś na czym powinno się opierać swoją dietę, ponieważ nie wnosi ona nic pozytywnego, a wręcz przeciwnie może przynieść wiele negatywnych skutków.

Gdzie znaleźć największą ilość fosforu w jedzeniu?

Fosfor w diecie raczej nie powinien być trudny do znalezienia, gdyż występuje w wielu artykułach spożywczych. Jest to jednocześnie najłatwiejszy sposób jego przyswajania i raczej nie ma trudności z utrzymaniem prawidłowego poziomu. Jeśli chodzi o produkty, które cechują się największą ilością fosforu to będą to przede wszystkim nasiona dyni, orzechy ziemne lub migdały, a także sery. Z produktów, z których można przygotować ciekawe obiady największą ilość fosforu posiada łosoś, indyk oraz wołowina. Również osoby przebywające na dietach wegetariańskich są w stanie zadbać o prawidłową ilość fosforu poprzez wprowadzenie do diety produktów zbożowych czyli ryżu czy produktów pełnoziarnistych.

Jak stworzyć dla siebie odpowiednią dietę z fosforem?

Fosfor biały występuje w szerokiej ilości produktów spożywczych przez co stworzenie z nich adekwatnej diety raczej nie powinno być problematyczne. Świetnie sprawdzą się tutaj różnego rodzaju sałatki, do których można użyć łososia, awokado, pomidorki czy soczewicę. Każdy z tych artykułów posiada wysoką ilość fosforu, przez co nie ma mowy o doprowadzeniu do niedoborów. Jeśli chodzi o samo przygotowanie to łosoś może być grillowany lub pieczony, dzięki czemu zachowa się jego pełnie smaku. Na kolację idealnym wariantem będą faszerowane jajka. W tym przypadku również świetnie sprawdzi się awokado oraz ulubione przyprawy. Jak widać stworzenie zbilansowanej diety nie jest problematyczne, a osoby, które mają z tym trudności mogą skorzystać ze wsparcia dietetycznego.

Suplementacja fosforem

Suplementacja fosforem wykorzystywana jest w bardzo ograniczonych przypadkach, gdyż utrzymanie jego prawidłowego poziomu w diecie zazwyczaj nie jest czymś trudnym. U osób, które stosują bardzo restrykcyjną dietę bądź mają trudności z przyswajaniem się tego składnika może dojść do konieczności suplementacji. W takich przypadkach kluczowe jest to aby było to wykonywane pod nadzorem lekarza. Ma to związek z faktem, iż doprowadzenie do nadmiaru fosforu może być szkodliwe. Dotyczy to przede wszystkim osób zmagających się z problemami nerek, gdzie nadmierna ilość tego składnika może doprowadzić do pogorszenia się stanu.

Osoby, które podejrzewają u siebie niedobór fosforu bądź zauważyły niedobory w badaniach powinny skonsultować się z lekarzem. Będzie to odpowiednia osoba, która zadecyduje czy konieczne jest wprowadzenie suplementacji i jeśli taka jaka dawka będzie najbardziej adekwatna. Najważniejsze będzie jednak to, aby każdy dbał o prawidłową dietę. Wówczas jest bardzo małe ryzyko ku temu żeby doszło do jakichkolwiek niedoborów. Fosfor przyswaja się łatwo, a z dostępnych produktów spożywczych można stworzyć naprawdę atrakcyjne rozwiązania dietetyczne, które będą nie tylko zdrowe ale też smaczne.

Autor: REDAKCJA Kolagen.pro

Bazujemy na wiarygodnych źródłach takich jak National Library of Medicine (PubMed), Science Direct, ResearchGate GmbH oraz licznych publikacjach prestiżowych uczelni z całego świata. Tworzymy treści przystępne i zrozumiałe dla czytelnika, przy zachowaniu najwyższej jakości. Dodatkowo, korzystamy z konsultacji z ekspertami z różnych dziedzin nauki, co podnosi wartość merytoryczną.